De tempels van Vrindavan

‘Dit is Vrindavan, de stad waar Krishna geboren werd en opgroeide. Hier verrichtte hij zijn eerste wonderen en versloeg hij voor het eerst een demon.

Alles staat hier in het teken van Krishna.

Is hij er nog? En waar is hij in de stad?

Tussen 6 en half 8 ‘s ochtends wordt de stad wakker van de tempelbellen. Het geklingel raakt de ziel, veegt elke frustratie, alle gevaar en alle teleurstelling weg. Alles is harmonie, er is alleen maar eenheid. Elk lichaam is een deel van de geest. De boodschap die Arjun van Krishna in de Baghawat Gita kreeg: vergeet alle andere dharma’s (hier: wetten) herinner je alleen mij, die boodschap ervaar je in de ene na de andere tempel.’ (Uit de Indiase gids)

Ik ben in Vrindavan opzoek gegaan naar Krishna.

Ik zocht hem in de oudste tempels, en op straat.

Krishna is het meest menselijke aspect van Vishnu. Hij belichaamt zowel de ideale geliefde, de soldaat en de staatsman, als ook de aanbiddelijke baby.

Baanki Bihari

Twee jaar geleden ben ik in een tempel geweest die veel indruk op me maakte en ik ging direct op zoek naar die tempel. Dat is lopend nogal ingewikkeld. Alle tempels staan tussen de huizen en zijn te bereiken via smalle steegjes. Er staan geen bordjes bij (of ik kan ze niet lezen)

De eerste (en enige) tempel die ik die eerste dag ‘vond’ was de Baanke Bihari, de belangrijkste tempel van Vrindavan. Het was enorm druk, en om het wachten van de pelgrims te verlichten trad er een brassband op.

Na een uur wachten ging de tempelpoort open en verdrongen de mensen zich naar binnen. Daar was een grote open ruimte, die vol ballonnen hing! Het zag er allemaal anders uit dan ik me dacht te herinneren en ik twijfel nog steeds of dit de tempel van twee jaar geleden is.

Radaraman

er staan heel veel gebouwen in Vrindavan waaraan te zien is dat het vroeger heel mooie gebouwen waren. Maar wat ziet alles er nu vervallen, verwaarloosd uit. Bij de tempel staat een huis met een prachtig bewerkt portaal.

Gokunalanda (? Gopinath)

In elke tempel wordt muziek gemaakt, vaak door vrouwen.

De weduwen in Vrindavan

Veel vrouwen blijven na de dood van hun man onverzorgd achter. Ze hebben geen kinderen, of familie die voor ze kunnen, of willen zorgen. Sati, de zelf-verbranding van weduwen is (officieel) verboden. En dus trekken die vrouwen weg, arm, vaak heel arm naar twee plaatsen in India en Vrindavan is er 1 van. Er wonen ongeveer 6000 (schatting) weduwen in speciale ashrams of op straat rond de tempels. Voor de broodnodige Rupees maken ze muziek in de tempel of bedelen. Gisteren liep ik toevallig langs 1 van die ashrams, smerig en vervallen met een enorme ruimte waar de vrouwen opeengedrongen in zaten. Toen ik aan de man van het winkeltje ernaast vroeg ‘widdows?’ kreeg ik een meelevend knikje.

In de tempel kreeg ik een handje ‘heilig’ water. Zou het uit de Ganges komen? In Allahabad namen de pelgrims grote flessen water mee terug naar huis. Ik moest het water over mijn net deze ochtend gewassen haar gooien.

Govindadevi

Een tempel van 3 verdiepingen, gebouwd in 1590. De top is vanuit Jaipur te zien. Mirabai (een vrouw die bijna de vrouw van Krishna werd) vond haar Krishna in deze tempel. (Hij wilde geloof ik niet) Er is ook een speciale tempel aan haar gewijd. Daarin ligt de steen met de voetafdruk van Krishna. (Ik geloof dat iedere godsdienst zo zijn eigen heilige steen heeft).

In de tempel, van het allerheiligste (een beeld van Krishna) mogen geen foto’s gemaakt worden. Maar heel in de verte is hij nog te zien. Toen ik met mijn fototoestel dichterbij kwam werd vlug het gordijntje dichtgedaan.

En buiten zitten de onvermijdelijke bedelaars en aapjes.

Ranganath

Een tempel in zuid India stijl gebouwd. Niet gewijd aan Krishna.

Ik vermoed dat deze tempel aan Shiva is gewijd.

Dit waren ‘een paar’ tempels in Vrindavan. De stad staat er vol mee en er worden er nog steeds bijgebouwd. Op de plaats waar Krishna dit deed, of dat. Krishna en zijn tempels is big business (geworden).

In de tempels staat het beeldje, de ‘heilige’.

Vaak lijkt? is? het alsof de Indiërs hem zo als werkelijkheid, als levend zien. Ze hebben een persoonlijke band met hun goden. In de winkels liggen de ‘winterkleren’ voor hem klaar. Hij leeft voor hen, er wordt met hem gepraat, hij krijgt iets te eten en te drinken. Ook de hara Krishna vertelt over zijn wonderen alsof hij ze hier zojuist om de hoek heeft volbracht.

Ik blijf het allemaal moeilijk te begrijpen vinden. Het is kleurrijk om te zien, in de tempels hangt vaak een mooie sfeer, maar wat een poppenkast is het toch allemaal ook. Ik heb de afgelopen weken de Baghawat Gita gelezen. In het verhaal worden morele dilemma’s door Krishna opgelost. Het verband tussen wat ik zie in de tempels en wat ik lees is moeilijk te zien. Laat staan met wat ik zie op straat………. maar ja dat geldt voor elke godsdienst.

Ik luister hier naar podcasts van o.a. Stephen Batchelor (seculier Boeddhisme) en dit hoorde ik gisteravond:

Nirvana

‘Nirvana is van alle dag, het is nu, onmiddellijk. (zei de zenmeester Matsu in 590)

En Stephen Batchelor vertaalde dit als volgt:

In alle culturen en samenlevingen is het begrip ‘Nirvana’ verheven, geïdealiseerd en heeft het niets meer met de alledaagse ervaring te maken. Religies hebben de mensen vervreemd van hun innerlijke kwaliteiten en zij (religies) projecteren ‘wijsheid’, ‘kracht’ en ‘vreugde’ op een elite van priesters, alsof zij alleen ‘het goede’ kunnen tonen. Daarmee wordt dat juist ontkracht.’

Geen beelden, geen tempels, geen guru’s enz enz.

Alleen, juist alleen de werkelijkheid.

Tenslotte, dat is India ook.

Het enthousiasme, de ferme pas waarmee je een man s’ochtends weer op pad ziet gaan. Op zijn hoofd een schaal met hapjes, die zijn vrouw, onder vaak eenvoudige omstandigheden heeft klaargemaakt. Als hij die hapjes verkoopt hebben ze weer geld voor het eten van die dag.

Zo op reis zie je honderden van deze mannen en vrouwe elke dag weer. Daar heb ik zo’n bewondering voor.

Iedere dag opnieuw beginnen de mensen weer vol goede moed met hun leven in die harde samenleving.

Zoals de lama zegt in Kim: ‘Reinheid, geduld en volharding overwinnen alle tegenslag. Alles gaat, noodzakelijk, langzaam.

Wat die reinheid betreft, dan is er nog een lange weg te gaan. (En ik eindig niet met de foto van de aapjes op de vuilnisbak)