Nog niet de laatste lootjes…….

Maar wel bij tempel 88.

We werden uitgezwaaid door de eigenaresse van ryokan Azumaya. Een heel lief oud vrouwtje. Ze is al op leeftijd, net als de ryokan die duidelijk een betere tijd heeft gekend, (En dan zal ik maar niet van de keuken spreken). Ze heeft een dochter die in Lelystad woont dus de Nederlandse Henro heeft een streepje voor. We kregen snoepjes, chocolade en een onduidelijk energiedrankje mee. Ik had haar gevraagd de slaapplek voor overmorgen te reserveren. Dus veel getelefoneer, deze ochtend plaatselijke tijd 7 uur (wij ontbijten hier uiterlijk om half 7). Opeens kreeg ik de telefoon in handen en hoorde een Nederlandse stem (Nederlandse tijd 11 uur ‘s avonds): de dochter die me uitlegde dat het reserveren niet lukte, maar dat haar moeder het een uur later zou proberen enz. enz. Zoveel zorg, het blijft hartverwarmend.

We liepen weer door prachtige bossen en tot mijn grote verrassing en verbazing stonden er weer bomen In een kleur die ik nog niet gezien had.

Onder aan de berg, lang voor we bij tempel 88 zouden aankomen ligt de ‘Henro salon’. Hier werden we ontvangen met thee en koekjes en kregen we een ‘officieel certificaat’ als bewijs van het afleggen van de Henro.

De salon is opgericht en ingericht door een groepje dat ook de Camino naar Santiago heeft afgelegd. En daar krijg je ook een certificaat. Dus zodoende. In de ruimte is een maquette van Shikoku met alle tempels en een overzicht van de geschiedenis. We kregen ook een dvd en een beeldig tasje.

En toen werd het echt menens en moesten we klimmen, naar tempel 88, Okuboji.

Vaak hangen er enorm grote sandalen aan de poort. Want Kobo Daishi droeg tijdens zijn tocht over Shikoku sandalen van stro. En aan die sandalen aan de poort wordt dan weer van alles opgehangen.

Het is voor sommige pelgrims gebruik de stok hier achter te laten. (a 1000 yen……)

Ik heb in elke tempel naar een beeld van Bato gevraagd en het stond nergens. Zelfs niet in de tempel waar hij de heilige van is. En nu hier, zo op het einde, daar staat een beeld van hem met een heel lief paardenhoofdje op zijn voorhoofd.

Tijdens ons bezoek aan de tempel kwam er een enorme groep buspelgrims aan. Van 1 van hen kregen we een prachtig naambriefje en toen kwam er nog een man die ons 1000 yen osetta gaf. We raakten er helemaal verlegen van. ik heb toen maar snel 2 naambriefjes beschreven en die aan hen gegeven. En van die 1000 yen zijn we later een lekkere kom udon gaan eten.

Over naambriefjes gesproken, de pelgrims gooien bij elke hal in elke tempel een naambriefje met een wens in de daarvoor bestemde doos. Eens in de zoveel tijd worden deze verbrand. (Ik dacht, toen ik dit ritueel vorige keer in tempel 6 meemaakte dat we hiervan moesten ‘leren’ niets meer te willen wensen. Een Boeddhistische gedachte nietwaar?) Maar nee, door de briefjes te verbranden worden de wensen naar de goden gestuurd.

En is nu, aankomend bij tempel 88, de tocht nu beëindigd? Behalve dat deze tempel qua sfeer en schoonheid niet echt uitnodigt om iets te beëindigen, officieel gaat de tocht verder naar de tempel waar je gestart bent. Dan is de cirkel rond en kun je weer verder doorgaan met lopen. Want de Henro is het leven, het leven dat doorgaat als in een cirkel, als in een kringloop.

Wij gaan na tempel 1 naar Koyasan, waar Kobo Daishi begraven ligt. En daarna naar huis, waar hopelijk het leven ook weer verder doorgaat.

Ato nareba nukitsu nukaretsu henro michi

Eerst volg ik

Dan passeer ik

En wordt gepasseerd

Het pad van de pelgrim.