Vanuit Cerro Muriano: nog even Cordoba

Ja, ‘even’ Cordoba, Hoe durf ik dat te zeggen over deze prachtige stad. Dat ‘even’ staat er alleen omdat we het mooiste gebouw van Cordoba, de Mezquita, gelukkig tussen de passies door hebben bezocht en vooral hebben bekeken en ik het nu nog, een dag later ‘even’ moet beschrijven.

‘Het gebouw dat alles zag.’ Alweer zo’n gebouw dus dat over vier culturen, overheersingen, religies kan vertellen. In de 8 ste eeuw werd Cordoba de hoofdstad van al-Andalus. En de Visigotische kerk die er al stond, werd door de Moslims eerst gekocht en daarna verbouwd en uitgebreid tot moskee die de Kaaba van het westen zou worden. Het gebouw groeide in de loop van een periode van 200 jaar verder en hierbij werd gebruik gemaakt van oude fundamenten (er stond ooit een Romeinse tempel) en pilaren die meestal van oude ruïnes afkomstig waren.

In 1236 veroverden de Christenen Cordoba weer en werd de moskee tijdens de regering van Ferdinand lll en Karel V een kathedraal. Dit door o.a. 400 van de 1200 zuilen te verwijderen en in het hart van het gebouw een kathedraal te zetten. En langs de buitenmuren werden de nissen in kapellen veranderd.

Gaf hij wel of geen opdracht tot de verbouwing? Keizer Karel V was verbijsterd bij het zien van de verandering. ‘Een logge structuur moest in het hart van de magische vergezichten verrijzen alsof er opzettelijk naar gestreefd werd buitensporig vernielzuchtig te zijn.’

De Boeddha beelden in Afghanistan, de verwoestingen in Tibet door de Chinezen, de kruistochten, Odessa? altijd weer dat buitensporig vernielzuchtig………

Ps vannacht bedacht ik me dat de Mezquita niet in zijn geheel is verwoest (het buskruit was nog niet uitgevonden………), het bouwwerk staat er nog grotendeels en het is nog steeds indrukwekkend. Ook de kathedraal is mooi. Maar de ziel, de betekenis die is veranderd.

Een kathedraal in een moskee. De Moslim bouwmeesters bleven ook na de christelijke overwinning in Spanje en bouwden mee aan de paleizen en kathedralen. In Cordoba werden moskeeën in kerken veranderd en de minaret werd kerktoren. En zo beïnvloeden de verschillende bouwstijlen elkaar, werkten samen en staan naast elkaar.

En de kathedraal zette haar toon, zette haar bepalende beelden neer.

Sporadisch is Santiago als Morendoder afgebeeld. Ik zag hem in de kathedraal in Burgos. En ook hier in de kathedraal dus. Santiago als Matamoros wordt vooral om politieke redenen van stal gehaald; ten tijde van de strijd met de Moren en ook door Franco, die de bedevaart naar Santiago gebruikte om hiermee zijn religieus-nationalistische politiek te propageren.

In de kathedraal stonden ook de beelden die die avond weer bij een processie door de stad werden gedragen. Ik was rond 6 uur ‘s avonds op zoek gegaan naar Romeinse resten. Ik vond ze niet. Het was verschrikkelijk druk in de stad en zo belandde ik bij de Mezquita. Daar stonden al veel mensen te wachten op (alweer…..) een processie. Na wat getwijfel en heen en weer geloop, ‘doe ik het nou wel, of niet’ ben ik toch maar op een goed plaatsje gaan staan, want die waren er nog op dat moment. Ik heb een ruim uur moeten wachten, de menigte werd groter en groter maar tenslotte kwam daar uit de Mezquita weer een processie,

De sfeer deze avond was (in tegenstelling tot de vorige avonden, toen leek het wel de vrijmarkt-nacht) mooi. In de stoet liepen zangers, zangkoren en orkesten mee die op sommige plaatsen prachtige liederen zongen. Als de beelden passeerden werd het publiek doodstil.

Uit ‘Vragen van een lezende arbeider’ – Bertold Brecht

Wie bouwde Thebe met de zeven poorten?

In de boeken staan de namen van koningen.

Hebben de koningen de rotsblokken aangesleept?

En het meermaals verwoeste Babylon?

Wie bouwde het telkens weer op?

In welke huizen van het van goud fonkelende Lima

woonden de bouwvakkers?