Dante en Bologna

Bologna is een universiteitsstad en het lijkt wel of vandaag iedereen aan het afstuderen is. Telkens zie ik groepjes mensen: het stralend middelpunt met in 9 van de 10 gevallen met een Dante-achtige lauwerkrans om het hoofd, vergezeld door trotse ouders en vrienden. En daar hoort natuurlijk een uitgebreide maaltijd bij.

Na zijn verbanning uit Florence woonde Dante een paar jaar in Bologna. De universiteit was daar net geopend en hij studeerde er naar alle waarschijnlijkheid filosofie en letterkunde.

‘Zoals de Garisenda toren lijkt te vallen als er wolken overkomen, Zo kon ik nauwelijks mijn angst betomen toen ik Antaeus zag’ Inferno, canto 31

Niemand weet wie de Antaeus is, die Dante hier noemt, maar de dichtregels hangen aan de Garisenda toren. Omdat deze gerestaureerd wordt hebben ze er maar een doek met de -hier- Engelse tekst voor gehangen.

En over wolken gesproken…. Deze man staat elke dag bij de plaats waar de lichtbundel over de meridiaan gaat. Hij heeft zelfs 2 plakbandjes op de grond geplakt, mocht de lichtbundel de weg kwijt zijn…. Al wachtende heeft hij alles uitgelegd over deze zonne-tijds-meter. Hij sprak alleen Italiaans, dat was jammer. We zagen het licht langzaam over de grond ‘kruipen’. En net, precies op het moment dat het de meridiaan zou bereiken kwam er een wolk voor de zon, en weg was het effect.

Achter de man is een kapel te zien en dit is een bijzondere en omstreden kapel. Vanwege deze kapel wordt de basiliek door gewapende militairen bewaakt, en staat er een pantservoertuig in een hoek van het plein. Er is al twee keer een aanslag op het gebouw gepleegd.

In deze kapel is 1 muur bedekt met een voorstelling van Dante’s hel – de louteringsberg – en de hemel. ( de complete Divina Commedia op 1 muur). In de achtste cirkel van de hel bevinden zich de ‘huichelaars’. Zoals bv de stadsregenten van Bologna en de pausen en bisschoppen waar Dante ruzie mee had. En ook de profeet Mohammed, als stichter van een een ‘verkeerde godsdienst’.

Dit veroorzaakte in 2021, toen er een nieuwe vertaling verscheen veel commotie. In deze nieuwe versie zijn nml. enkele ‘mogelijk kwetsende’ passages geschrapt, waar onder die over Mohammed.

Ik kan me dit nog flauw herinneren. Ik weet nog dat Abdelkader Benali zich erg hard maakte voor de oorspronkelijke versie. Geen idee hoe dit nou weer is afgelopen. Gelukkig laten ze in Bologna dit fresco ‘gewoon’ hangen.